Bijdrage Monitor 2018-I: Eiwit­tran­sitie

Voorzitter,

“We staan voor hele grote uitdagingen. Onze economie en onze manier van consumeren en leven moeten echt wezenlijk veranderen, om onze provincie, ons land en onze wereld een plek te laten blijven waar ook onze kinderen, kleinkinderen en de volgende generaties het goed kunnen hebben.”

Voorzitter, deze wijze woorden werden vorige week op deze plek uitgesproken door onze nieuwe Commissaris van de Koning. En dat deed me echt deugd. Onze economie en onze manier van consumeren moeten echt wezenlijk veranderen. Het is deze overtuiging waarvoor ik in de politiek ben gegaan.

Voorzitter, wat ik zo goed vind aan de door u gekozen formulering – want u had het ook anders kunnen zeggen – is dat u “anders consumeren” daarbij op de voorgrond zet. U verkeert daarbij overigens in goed gezelschap. In het recent verschenen rapport ‘Duurzaam en gezond. Samen naar een houdbaar voedselsysteem’ adviseert ook de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) dat we anders moeten gaan consumeren; dat we echt minder vlees, minder zuivel en minder eieren moeten gaan consumeren. De overgang naar meer plantaardig voedsel en een duurzamer en gezonder voedselsysteem is volgens de Raad hard nodig om onze klimaatdoelen te halen, om het milieu te ontzien en om de risico’s voor de volksgezondheid te reduceren.

En de provincie kan een belangrijke rol spelen in deze zo noodzakelijke transitie naar meer plantaardige eiwitten. We kunnen als provincie inzetten op opschaling van de groene eiwitsector door innovatie en financiering, we kunnen bijdragen door het verbeteren van het vestigingsklimaat voor eiwitsector, door het wegnemen van belemmeringen, en ook door onze voorbeeldrol. En we moeten vooral ook de boeren en consumenten ondersteunen in de overgang naar plantaardig, duurzaam en gezond voedsel. Dat kan door de biologische akkerbouw te stimuleren en door de veestapel te verkleinen.

Met een aangenomen motie van de Partij voor de Dieren hebben onze Staten het college twee jaar geleden opgeroepen om de productie van plantaardige eiwitten in de provincie te stimuleren. Deze motie heeft uitvoering gekregen via het Agro en Food programma.

In de monitor – die we vandaag bespreken - staat hierover het volgende: “Ook ondersteunen we samen met Gelderland een netwerk gericht op groene eiwitten. Zo ontwikkelt Overijssel zich als etalage voor duurzame Agro & Food concepten.”

Overijssel als etalage. Het is op zich goed om dit te lezen, want we missen zichtbaarheid op dit onderwerp. Maar deze korte passage geeft ons weinig inzicht in de werkelijke voortgang in de productie van plantaardige eiwitten in onze provincie.

Mijn vraag aan het college is of we hierop een terugkoppeling kunnen krijgen in meer detail. Een overzicht van die etalage en van de manieren of de activiteiten waarmee de provincie de beoogde eiwittransitie stimuleert. Een overzicht wellicht van concrete projecten die door de provincie zijn gefinancierd. En ook of dit resulteert in een toename van het areaal voor teelt van nieuwe eiwitgewassen in Overijssel. Ik snap dat ik dit overzicht niet vandaag al kan krijgen, en neem dan ook graag genoegen met een toezegging om dit op redelijke termijn aan PS toe te zenden.

In de monitor lezen we ook dat het college is gestart met het ontwikkelen van een langetermijnstrategie voor de verduurzaming van het landelijk gebied. Dat wisten we, want we hebben hierover een gezamenlijke startbijeenkomst gehad. Wij denken dat het goed zou zijn om juist de productie van plantaardige eiwitten een prominente plek te geven in deze strategie voor de verduurzaming landelijk gebied. Graag een reactie van het college hierop.

Voorzitter, ik sluit af met nog een keer de noodzaak te benadrukken van uw pleidooi voor “anders consumeren”. Het goed is om te beseffen dat zelfs het best geproduceerde stukje vlees of kaas veel grotere negatieve milieueffecten heeft dan de minst duurzaam geproduceerde groenten en granen.

Minder vlees en zuivel eten is met voorsprong de belangrijkste stap die we kunnen nemen om – met uw woorden – onze provincie, ons land en onze wereld een plek te laten blijven waar ook onze kinderen, kleinkinderen en de volgende generaties het goed kunnen hebben.

Dank u wel.