Afschaffen melk­quotum slecht voor mens, dier, natuur en milieu

Het afschaffen van het melkquotum heeft verregaande nadelige gevolgen voor mensen, dieren, de natuur en het milieu. De Partij voor de Dieren in Overijssel wil daarom dat Gedeputeerde Staten maatregelen nemen om de groei van de melkveehouderij in deze provincie aan banden te leggen.

Op 1 april dit jaar is het melkquotum afgeschaft. Dit betekent dat melkveehouders hun koeien onbeperkt melk mogen laten produceren. Dit heeft verregaande gevolgen op diverse fronten, zo blijkt uit een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving.

Meer koeien betekent meer mest, terwijl er al een mestoverschot is. Verder neemt ook de uitstoot van stikstof toe en komt er ook meer fosfaat in de natuur, zowel op het land als in het water. Dat heeft zeer nadelige consequenties voor de biodiversiteit en ook de bodem-, lucht- en waterkwaliteit, met name in de kwetsbare Natura 2000-gebieden.

De Nederlandse landbouw draagt circa 30 procent bij aan de uitstoot van stikstof, waarvan ongeveer de helft afkomstig is uit de melkveehouderij. En waar melkveebedrijven die mogen uitbreiden dichtbij de natuur liggen, zijn er risico’s dat ook de uitstoot van ammoniak toeneemt.

Daardoor zijn de landelijke populaties weidevogels (grutto, scholekster, kievit) sterk gedaald: met 40 tot 60 procent in vergelijking met 1990. Intensief grasbeheer is daar debet aan. Een verdere schaalvergroting en intensivering van de melkveehouderij vormen dan ook een groot gevaar voor de huidige populatie bedreigde weidevogels.

Voor melkveebedrijven vormt de afschaffing van het melkquotum een bedrijfseconomisch risico. Melkveehouders krijgen te maken met variabeler inkomsten omdat de melkprijzen kunnen fluctueren. Bij aanhoudende lage melkprijzen kan dat tot faillissement leiden. De melkproductie stijgt namelijk niet alleen in Nederland, maar ook in andere lidstaten van de Europese Unie.

Ook het dierenwelzijn is in het geding. De kans is groot dat de afschaffing van het melkquotum leidt tot schaalvergroting, waardoor koeien helemaal niet meer in de wei mogen. Weidegang verhoogt het welzijn van de koe ten opzichte van de klassieke ligboxenstal met harde betonnen vloeren en beperkte bewegingsvrijheid. Koeien krijgen daar sneller last van ontstekingen van onder andere hun klauwen en uiers.

De Partij voor de Dieren in Overijssel heeft het provinciebestuur daarom gevraagd welke mogelijkheden zij ziet om de weidegang voor koeien te bevorderen en het dierenwelzijn te vergroten. Ook wil de partij dat Gedeputeerde Staten maatregelen nemen om de uitstoot van stikstof te laten dalen.

De Partij voor de Dieren wil voorkomen dat weides verworden tot zeer intensief bemeste ‘groene woestijnen’ met enkel zeer eiwitrijk raaigras, wat leidt tot een rampzalige reductie van de biodiversiteit. Daarom zou de provincie de voorziene groei van de melkveehouderij moeten beperken, zodat er geen nadelige gevolgen ontstaan voor de natuur, de biodiversiteit en de water- en bodemkwaliteit. Gedeputeerde Staten zouden er dan ook bij het Rijk op moeten aandringen om samen met de provincies en de gemeenten de gevolgen van de afschaffing van het melkquotum aan te pakken.