Bijdrage Monitor 2018 - II

Voorzitter,

Ik wil graag twee onderwerpen uit de monitor bespreken. Het Programma Aanpak Stikstof (het PAS) en de voortgang van het programma Nieuwe Energie Overijssel (het NEO).

Eerst het PAS.

In de Monitor aandacht voor de juridische houdbaarheid van het Programma Aanpak Stikstof. De uitspraak van het Europese Hof van 7 november is hier nog niet in meegenomen, maar inmiddels weten we wat die uitspraak inhoudt. Het PAS voldoet op een aantal punten niet aan de Europese Habitatrichtlijn. Dit maakt het systeem zoals het nu wordt uitgevoerd juridisch onhoudbaar.

De keuze van de minister, in overleg met de provincies, om gewoon maar door te gaan op de ingeslagen weg is daarom een gevaarlijke. Aan de ene kant is dat misschien begrijpelijk, een programma dat je al jaren met hand en tand hebt verdedigd kun je niet gemakkelijk stopzetten. Dat zou niet consequent zijn. Aan de andere kant heeft de minister oogkleppen op door een arrest van het Europees Hof gewoon te negeren, en te doen alsof er niets aan de hand is.

Naast de schade voor onze natuur – wat onze primaire zorg is – , kent deze aanpak ook financiële risico’s voor de provincie. Als straks na de uitspraak van de Raad van State reeds afgegeven vergunningen moeten worden teruggedraaid, kan dat leiden tot financiële claims bij de provincie. Ik heb dit punt van de financiële risico's op schadevergoeding eerder besproken met de gedeputeerde. Zij gaf toen aan die risico’s ook te zien en dat ze daarom een disclaimer wilde opnemen op de website van de provincie, om zo sterker te staan om zulke claims af te weren. Om juridische redenen - die ik niet ken – is daar toch vanaf gezien. Andere mogelijke oplossingen zijn meen ik ook besproken met het ministerie.

Daarom de volgende vragen aan het college:

- Wat zijn de financiële risico’s voor de provincie Overijssel van de keuze om nu gewoon door te gaan met vergunningverlening waarbij het PAS wordt toegepast?

- Waarom is er uiteindelijk besloten om geen disclaimer op onze website te zetten?

- Welke andere mogelijke oplossingen ter beperking van de risico’s zijn overwogen en besproken met het ministerie?

In de monitor zit ook altijd een ander programma dat onze aandacht trekt, dat is het programma Nieuwe Energie Overijssel. Alle prestaties staan daarvoor prachtig in het groen. Maar ons ongenoegen hierbij is de er geen tussendoelen zijn geformuleerd. We hebben alleen het doel van 20% duurzame energie in 2023.

Dit neemt niet weg dat we met de nu gerapporteerde voortgangsgegevens ons wel een beeld kunnen maken of we goed op weg zijn naar onze doelstellingen voor 2023. Daarvoor vind ik het handig om de gerapporteerde getallen in een grafiek uit te zetten.

Behalve op zon, wat met een extra zetje nog in de buurt kan komen van ons 2023 doel, ziet het er verder niet heel zonnig uit. Toename opwekking duurzame energie van 300 TJ staat tegenover 1500 TJ toename aan verbruik bij huishoudens en bedrijven.

Vragen aan het college:

- Hoe duidt het college het feit dat het verbruik van energie bij de huishoudens en bedrijven 5 keer groter is dan de toename van opgewekte duurzame energie.

- Wat betekent dit feit voor de haalbaarheid van onze 2023 doelstelling en heeft het college er nog vertrouwen in dat we die doelstelling gaan halen?

En dan te bedenken dat dit het enige programma is wat we hebben dat in de buurt komt van een klimaatbeleid. Maar u weet ook, klimaatbeleid is meer dan alleen energietransitie. In de gezamenlijke commissie hebben we voor het eerst over meerdere portefeuilles heen kunnen spreken over broeikasgasemissies. Daarvoor is de totale uitstoot van broeikasgassen in de provincie in kaart gebracht. Nogmaals onze dank daarvoor. Bij die bespreking werd er gezegd is dat we al heel veel doen.

Mijn laatste vraag aan het college is, wat doen we dan nog meer, naast het NEO? En wat levert dat op in termen van emissiereducties?

Tweede termijn:

Voorzitter,

Over het PAS: we vragen niet de boel op slot te gooien, maar om toepassen van juridisch houdbare instrumenten, om de provincie te behoeden voor risico’s. Dus een eigen beoordeling vergunningvrager, in plaats van gebruik te maken van het PAS.

Daarvoor dienen wij deze motie in.

Voorzitter, we zullen meer moeten doen om klimaatverandering tegen te gaan. Dat dat een oncomfortabele waarheid is merkten we ook tijdens de commissievergadering. De VVD, bij monde van de heer Brommer, gaf aan niet voor de troepen uit te willen lopen en kreeg daarin bijval van de heer Bakker van D66. Daarom wil ik u laten zien hoezeer wij (in Nederland) voor de troepen uitlopen.

In Overijssel moeten we alle zeilen al bij zetten om aan onze minimale doelstelling voor hernieuwbare energie te voldoen. We zijn op dit moment een achterhoede gevecht aan het voeren. Op verzoek van het CDA hebben wij afgelopen Statenvergadering onze motie voor aanvullend klimaatbeleid aangehouden. Maar het wachten op een klimaatwet of klimaatakkoord is nu echt klaar. De uitstoot van broeikasgassen moet met 25% verminderd zijn in 2020 (t.o.v. 1990; Urgenda uitspraak), terwijl de teller op dit moment landelijk op 13% staat. Dat is dus een verdubbeling over iets meer dan een jaar. We moeten dus nu aan de slag.

Vanwege bezwaren die in de laatste Statenvergadering zijn geuit, hebben we de motie aangepast. Het dwingende karakter van een voorgeschreven budgettaire omvang (van 5M€) is eruit gehaald. In het huidige voorstel laten we de omvang van de voorstellen aan het college. Maar we vragen wel om handelingsperspectief (eventueel iets met laaghangend fruit) op vermindering van broeikasgasemissies voor alle sectoren.

We dienen daarvoor deze motie in.